Šetnja među grobovima – Arheološka istraživanja zapadne nekropole Dokleje na lokalitetu Košturnica – Kuslevova kuća

Interesovanje za zagrobni život Dokleje pojavilo se još krajem 19. stoljeća kada su otkriveni prvi ostaci grobova, urni, sarkofaga i nadgrobnih natpisa u širem predjelu istočno i zapadno od rimskog grada. Tek pola vijeka poslije uslijedila su i prva sistematska istraživanja koja su doprinijela otkriću tzv. jugoistočne nekropole sa, do sada, najbrojnijim grobnim cjelinama ali i dijela zapadne nekropole na potesu Lovišta. Nakon toga, u poslednjih nekoliko decenija, u više navrata rađena su manja zaštitna ili sistematska arheološka istraživanja koja su otkrila i nove prostore na kojima se sahranjivalo rimsko stanovništvo Dokleje. Najznačajnija od njih su svakako iskopavanja sjeveroistočne nekropole Grudice i Stralići kao i dijela zapadne, poznate pod nazivom Bjelovine.

Prilikom arheoloških istraživanja zapadne nekropole u Košturnici po prvi put u doklejskim nekropolama otkrivene su i dvije životinjske sahrane. U prvom grobu sahranjena je koza, a u drugom pohranjeni su konj i pas položeni na bok i jedan preko drugog. Poslednja grobna cjelina rijetka je pojava u Rimskom Carstu i ukazala nam je na kontakte i migracije nerimskog (varvarskog) stanovništva tokom 3-4. stoljeća nove ere.

Predmeti nađeni u grobovima zapadne nekropole, poput keramičkih posuda, keramičkih i staklenih pehara, krčaga i boca, novca, nakita i sl., ne predstavljaju samo grobne darove i zaostavštinu koja je smiještana pored tijela ili stavljena na lomaču skupa s njim kako bi ih pratila u zagrobnom životu. Oni ukazuju i na brigu rimskih porodica za pokojnika,održavanje tradicije i spomena mrtvih ali i socijalni ili ekonomski status koji su umrli imali za života u Dokleji.